چگونه سرنگ را بخوانیم؟ | استفاده مناسب از سرنگ

همه ما زمانی برایمان پیش آمده است که به تزریق یک دارو نیاز داشته باشیم و زمانی که برای تزریق می رویم کمی احساس ناامنی و دلواپسی داشته ایم، دلواپسی نسبت به دردی که دارو به ما تحمیل می کند و همچنین دردی که سرنگ و تزریق برای ما ایجاد می‌کند. گاهی برایمان پیش آمده که از یک تزریق ناراضی هستیم و درد زیادی را تحمل کرده ایم و شاید بسیاری آن را به نحوه تزریقی که شخص تزریق کننده انجام میدهد نسبت می دهیم.

ولی باید گفت این تنها مورد نیست، با اینکه نحوه تزریق در کم و یا زیاد شدن درد آن مؤثر است ولی گززینه دیگر آن سرنگ انتخابی ماست، می توانیم یک سرنگ معمولی پلاستیکی انتخاب کنیم و به هر شکل تزریق را انجام دهیم ولی از آنجائیکه آرامش حق همه جامعه است بهتر آن است که در هنگام خرید سرنگ به شکل ، جنس و شرایط آن توجه کنیم ، اینها نکاتی است که یک سرنگ خوب باید داشته باشد.

سرنگ چیست؟

سرنگ‌ها دارای یک قسمت استوانه‌ای و یک انتهای کوچک می‌باشد که سوزن به آن وصل می‌شود داخل این قسمت استوانه‌‌ای plunger یا پیستون حرکت می‌کند. در بیشتر بیمارستان‌ها از سرنگ‌های Disposuble «پلاستیکی یکبار مصرف» استفاده می‌شود. سرنگ‌های پلاستیکی یکبار مصرف ارزان بوده و پیستون آنها به‌خوبی قابل کنترل است. سرنگ‌های شیشه‌ای گرانتر هستند و قبل از مصرف باید استریل شوند.

اجزای تشکیل دهنده سرنگ

• سیلندر
• پیستون
• گسکت سرنگ
• سر سوزن

تکنیک های آسپتیک با سرنگ

1. زیر جلدی SC subcutaneous
2. داخل عضلهIM intramuscular
3. داخل جلدیID intradermal
4. وریدی IV intravenous
5. تزریق به‌صورت پانسیون مانند پانسیون مایع نخاعی SCF

انواع سرنگ

با توجه به اینکه دارو چه حجمی دارد و بر اساس فشار جریان دلخواه می توان انواع سرنگ مناسب را انتخاب کرد. حجم سرنگ را با میلی لیتر و یا سی سی بیان می کنند که معادل هم هستند. سرنگ یک میلی لیتر همان سرنگ یک سی سی است و اگر حجم تزریق زیاد باشد و نیاز به جریانی با فشار کم دارید باید سرنگ بزرگی انتخاب کنید. کیفیت تمام بخش های سرنگ مهم است و باید دقت لازم را در این زمینه به خرج داد.

بیشترین نوع سر سرنگ مورد استفاده عبارت است از نوک غیر مرکزی، نوک پیچی، نوک غیر پیچی و نوک مخصوص کانتر که نوع ساده یا غیر پیچی نیز بیشترین استفاده را دارد. علت کاربرد زیاد آن، این است که سرسوزن راحت تر درآورده می شود و جا انداختن آن نیز راحت تر است. سرنگ پیچی نیز کاربرد زیادی دارد و سر سوزن با فشار آب در سرنگ قفل خواهد شد.

برای استفاده از سرنگ در لوله های پزشکی مثل کانتر یا لوله های تغذیه ای از سرنگی که دارای نوک مخصوص کانتر است استفاده می شود. اگر تزریق زیر پوستی است باید سوزن های کوتاه انتخاب کنید و اگر تزریق عضلانی است باید سوزن های بزرگ‌تر را خریداری کرد. اگر سر سوزن خوبی انتخاب شود موجب کاهش درد بیمار خواهد شد. نوع سوزن های ضخیم برای افرادی مناسب است که ضخامت پوستی بالایی دارند.

سرنگ سر پیچ دار (لوئر لاک)

در این سرنگ، سر سوزن کاملا روی بدنه‌ی سرنگ مانند پیچ، قفل میشود. بنابراین احتمال نشتی دارو و یا پرت شدن سر سوزن نزدیک به صفر است. همین امر، دلیل برتری سرنگ های پیچی به نسبت به سرنگ های ساده می باشد. سرنگ های لوئر لاک حتما سه تیکه و دارای پیستون هستند. همچنین تعویض سر سوزن به راحتی امکان‌پذیر است.

سرنگ فشاری ساده(لوئر اسلیپ)

این نوع سرنگ، مناسب برای تزریق دارو و خون گیری است. در اکثر آزمایشگاه ها و مراکز درمانی از این نوع استفاده میشود. سرنگ های ساده میتوانند در دو نوع، دو تکه و سه تکه ساخته شوند‌. این سرنگ ها قیمت کمتری در مقایسه با نوع لوئر لاک دارند.

سرنگ انسولین

سرنگی با ویژگی های خاص بوده که افراد دیابتی میتوانند از آن برای تزریق انسولین خود استفاده کنند. این سرنگها در حجم های ۰/۳سی سی، نیم سی سی و ۱ سی سی طراحی میشوند. سرنگ انسولین در انواع سر جدا ، سر خود و لوئر لاک به بازار عرضه میگردند. از نوع لوئر لاک آن میتوان برای تزریق مواد مزوتراپی و ژل نیز بهره برد.

سرنگ توبرکولین

از این نوع سرنگ بیشتر برای تزریق مایعاتی که غلیظ هستند و باید به مقدار کم تزریق گردند استفاده میشود. همچنین مناسب درناژ لوله ها و شستشوی زخم نیز هستند. سرنگ توبرکولین محفظه‌ باریک و سر سوزن کوتاه دارد‌ و برای تزریق کودکان مناسب است. حجم این نوع سرنگ، ۱ سی سی میباشد.

سرنگ گاواژ

این سرنگ‌ها دارای بالاترین حجم به ظرفیت ۵۰ سی سی هستند که تنها برای انتقال غذا و دارو مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی نوک آن به شکل مخروطی بوده که سبب کاربری راحت تر و قرار گرفتن آسان مایعات در داخل سوند معده میشود. از دیگر کاربرد سرنگ گاواژ میتوان به شستشوی مثانه و تخلیه و ترشحات مواد از معده اشاره کرد.